PLENWyszukaj na stronie
Menu dostępności (CTRL+U)
Zmień kontrast
Podświetl linki
Zatrzymaj animacje
Powiększ tekst
Szerokość tekstu
Wysokość linii
Resetuj ustawienia

Projekt

1.

Twórcza wizualizacja przestrzenna inspirowana Filozofią dramatu Józefa Tischnera, stworzona z drewnianych bali i metalu, jest symboliczna. Wysokie na 230 cm postacie, ułożone w przerysowanych gestach — krzyku, zastygnięcia i rezygnacji — wyrażają kluczowe aspekty ludzkiej egzystencji, pełnej sprzeczności i walki. Drewniane bale, połączone z metalowymi elementami, odzwierciedlają surowość i twardość ludzkiego losu, uwięzienie w egzystencji. Instalacja znajduje się w obrębie białego okręgu, który pełni rolę metafory sceny teatralnej — przestrzeni, na której rozgrywa się nieustanny dramat ludzkiego życia. Fragment Filozofii dramatu, umieszczony na posadzce, w centrum postaci, dopełnia intelektualny kontekst całej instalacji, zapraszając widza do refleksji:

Wokół mnie i obok mnie znajdują się ludzie, szczególnie ci, będący uczestnikami tego samego dramatu, w którym i ja biorę udział. Wbrew rozpowszechnionym poglądom nie widzę ich, nie słyszę, nie dotykam i w ogóle nie spostrzegam. To bowiem, co spostrzegam, jest tylko zewnętrznością, a nie człowiekiem jako człowiekiem, innym jako innym. Inny człowiek jako człowiek może pojawić się dopiero wtedy, gdy – nie wykluczając całej „zewnętrzności” – stanie przede mną jako uczestnik mojego dramatu. Uczestnictwa w dramacie nie mogę ani słyszeć, ani widzieć – wymaga ono całkiem innego otwarcia niż otwarcie właściwe świadomości intencjonalnej. Inny człowiek staje wobec mnie poprzez jakieś roszczenie, w którego następstwie powstaje we mnie poczucie zobowiązania. Świadomość tego, że drugi jest obecny, dopełnia się jako świadomość roszczenia – roszczenia, które zobowiązuje. Oto do moich uszu dochodzi twoje pytanie. Jest chwila ciszy, wspólnej teraźniejszości. Oczekujesz na odpowiedź. Trzeba dać odpowiedź. To „trzeba” jest istotne. Dzięki niemu i w nim jesteś przy mnie obecny.

Otwarcie na innego ma charakter dialogiczny.

Instalacja zostanie oświetlona w celu zintensyfikowania dramaturgii.

 

Twórcza wizualizacja przestrzenna inspirowana Filozofią dramatu Józefa Tischnera
2.

Instalacja Tischner w gąszczu myśli to trzy wielkoformatowe wizerunki Józefa Tischnera wśród jego autorskich dzieł. Szesnaście tablic swobodnie opadających ze spiralnych schodów to książki z wybranymi cytatami. Forma spirali stanowi przestrzenną konkretyzację myślenia i jednocześnie metaforę zagłębiania się w myśl. Zwiedzający, wchodząc lub schodząc ruchem okrężnym, mogą czytać tablice i zapoznawać się z inspirującymi myślami Filozofa. Podążanie za kolejnymi książkami jest równocześnie podążaniem za myślą.

Instalacja Tischner w gąszczu myśli
3.

Strefa posiedź z Tischnerem i otul się filozofią to trzy jasnoszare fotele, trzy stoliki i trzy lampy, które zapraszają do zatrzymania się, intelektualnego relaksu oraz skierowania uwagi na drugiego człowieka — na spokojne spotkanie z nim oraz z samym bohaterem wystawy. Każdy stolik, w kolorystyce logo, posiada kod QR, który po zeskanowaniu otwiera cyfrową kontynuację wystawy, dotyczącą innej tematyki przy każdym stanowisku. Przez oparcia foteli przewieszone są koce, z których każdy ma wyhaftowany inny cytat z myślą Józefa Tischnera. Na stolikach znajdą się książki Józefa Tischnera oraz te, które opisują jego życie lub są wspomnieniem bliskich.

Strefa posiedź z Tischnerem i otul się filozofią
4.

Bacówka to pokój spotkania z ks. prof. Józefem Tischnerem. Box wykonany jest z drewna. Na zewnętrznej ścianie, od strony głównego wejścia na wystawę, widnieje neon „Tischner” w kształcie podpisu. Na przeciwległej ścianie zewnętrznej znajduje się rycina przedstawiająca oryginalną bacówkę Profesora. Obok drzwi umieszczono zdjęcie Tischnera, zapraszające do wejścia. Po ich otwarciu uruchamia się głos Filozofa. Goście zasiadają na dwóch krzesłach, których styl nawiązuje do mebli podhalańskich. To symbol spotkania, zatrzymania się w biegu codzienności. Ściany wewnętrzne są w części czarne. Na ekranie wyświetla się materiał audiowizualny (videoarty z fragmentami filozofii, filmowe fragmenty wykładów i kazań samego Tischnera). Instalacja realizuje ideę wystawy, jaką jest doświadczenie osoby poprzez spokojne zanurzenie się w filozofii, przeżywanie aspektów retorycznych — sposobu mówienia, barwy głosu, mowy niewerbalnej Józefa Tischnera. W przestrzeń boxu zostanie wkomponowana ikonografia ze spotkań Tischnera z ludźmi w górach oraz wspomnienie:

Gdy na początku lat 70. Kępiński umierał na raka, w szpitalu odwiedzał go Tischner. Kiedyś zapytał go, czy nie przychodzi za często, nie męczy go swoją obecnością. Znakomity psychiatra odpowiedział: „Józek, przychodź jak najczęściej, bo ty masz taką terapeutyczną gębę.” Bo miał twarz, która budziła zaufanie, promieniała.

Można śmiało powiedzieć, że słowo Tischnera również miało moc terapeutyczną — dobrocią, otwartością na innego.

Bacówka
5.

Osobiste przedmioty Józefa Tischnera, które wykraczają poza oczywiste skojarzenia z filozofem czy księdzem. Głównym elementem tej strefy wystawy będzie stół w stylu góralskim. Na jego blacie rozłożone są drewniane elementy, powyginane w kształty przypominające parzenice. Ich wysokość to kilka centymetrów. Na nich znajdą się przedmioty takie jak: kawiarka, słoik miodu, laptop itp. Całość zostanie podświetlona i przykryta wiekiem z pleksy. Obok stołu, na kubusach o zróżnicowanych wysokościach, przypominających ławy i krzesła wokół stołu, umieszczone będą: plecak, sweter, płyty (m.in. Ewy Demarczyk), aparat fotograficzny oraz budzik. Każdemu przedmiotowi ze stołu i kubusów towarzyszyć będzie krótka opowieść, obrazująca postać bohatera wystawy. Przedmioty te niejako wywołują jego obecność. Na standach w postaci dużych wydruków umieszczone są: osobisty list napisany przez Tischnera do rodziny, pocztówki o zabawnej treści pisane do brata i obraz, który przedstawia siedzących górali — oryginalnie namalowany na szkle przez samego Józefa Tischnera.

Całość instalacji stanowi metaforę domu — pojęcia, które było dla Józefa Tischnera niezwykle ważne.

Osobiste przedmioty Józefa Tischnera
6.

Dwie ścianki kolumnowe z maskami teatralnymi (uśmiech, smutek) znajdują się na wklęsłej części instalacji. Przykładając twarz do masek, widz przez ich oczy zobaczy swoje odbicie oraz fragment tekstu zaczerpnięty z Filozofii dramatu. Dwie maski zawierają różne fragmenty tekstu. Instalacja skłania do refleksji na temat tożsamości i roli społecznej. Wątek maski jest istotnym pojęciem w filozofii ks. Józefa Tischnera.

Dwie ścianki kolumnowe z maskami teatralnymi
7.

Okno to dotykowy ekran, na którym wyświetli się okno w stylu podhalańskiego domu. W każdej kwaterze, podzielonej szprosami, umieszczone będą fotografie wybranych członków rodziny ks. prof. Józefa Tischnera oraz bliskich osób z różnych etapów jego duszpasterskiego i zawodowego życia. Po kliknięciu na dane zdjęcie pojawi się krótki opis osoby oraz jej wspomnienie o Tischnerze. Po dotknięciu klamki okno otworzy się, ukazując horyzont, a wraz z nim cytat o domu, zaczerpnięty z Ludzi z kryjówek.

Okno
8.

Tischner w popkulturze to instalacja o wymiarach 5 m szerokości i 190 cm wysokości. Jest to mural stanowiący wizualną interpretację wybranej myśli Józefa Tischnera. Autorem wizualizacji i interpretacji jest Mateusz Tischner, syn Łukasza Tischnera, bratanka ks. profesora, student Wydziału Form Przemysłowych Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Instalacji towarzyszą dwie siatkowane ścianki, na których umieszczone są grafiki obrazujące obecność Tischnera w kulturze popularnej.

Tischner w popkulturze
9.

Sześć ścianek (drewniane ramy, tablica) o wysokości 2 m i szerokości 60 cm zawiera wybrane biograficzne informacje z życia Józefa Tischnera, przedstawione w formie fotografii i opisów zaprojektowanych graficznie w estetyce całej wystawy. Wśród nich znajdzie się etap choroby, ukazany przez szereg karteczek i rękopisów. Pismo Tischnera na początku choroby jest równe, a zdania czytelne, natomiast w miarę postępu choroby pismo staje się coraz bardziej zniekształcone, rozpada się. Treść zapisów dotyczy głównie informacji skierowanych do rodziny.

Sześć ścianek